De titel mondhygiënist is beschermd via de wet BIG. De mondhygiënist valt onder de zogeheten ‘artikel 34-beroepen’ en staat niet zoals de tandarts(specialisten), geregistreerd in het BIG-register.
Wel is per 1 juli 2020 voor vijf jaar een experiment met taakherschikking in de mondzorg gestart. Hiertoe kunnen 4-jarig opgeleide mondhygiënisten zich laten registreren. Zie Experiment taakherschikking.
Het werkterrein van de mondhygiënist omvat de primaire, secundaire en tertiaire preventie. Sinds 2006 is de vierjarig (of daaraan gelijkwaardig) opgeleide mondhygiënist ook deskundig tot de restauratie van primaire cariës, mits in opdracht van een tandarts.
Zie ook Werkzaamheid van mondhygiënisten en Zorgverlening door mondhygiënisten.
In het experiment dat per 1 juli 2020 van start gaat, mogen geregistreerde mondhygiënisten zonder tussenkomst van een tandarts primaire caviteiten boren, verdoving toedienen en röntgenfoto’s maken.
Omdat mondhygiënisten niet in het BIG-register staan, is hun aantal niet precies bekend. In de aanloop naar het hierboven genoemde experiment rond taakherschikking is in 2019 onder andere op basis van enquêtegegevens een schatting gemaakt van het aantal werkzame mondhygiënisten in Nederland. Deze kwam uit op 3.569. Van deze actieve beroepsgroep van mondhygiënisten was 95% vrouw. Verder was 40% van jonger dan 40 jaar en 20% 50 jaar of ouder. Zie voor deze en andere gegevens de raming Eerstelijns Mondzorg 2019 van het Capaciteitsorgaan.
De vierjarige voltijds HBO-opleiding mondzorgkunde wordt sinds 2002 aangeboden. Bij de aanmelding geldt een numerus fixus. De opleiding wordt aangeboden door de Hogeschool INHolland in Amsterdam (105 plaatsen), de HAN University of Applied Sciences in Nijmegen en in Arnhem (72 plaatsen), de Hanzehogeschool Groningen (55 plaatsen) en de Hogeschool Utrecht (102 plaatsen). In totaal gaat het voor het studiejaar 2022-2023 om 334 opleidingsplaatsen.