Gebitsgezondheid

Via epidemiologisch onderzoek, uitgevoerd door TNO Gezond Leven, worden van tijd tot tijd de mondgezondheid en het mondgezondheidsgedrag van jeugdigen en volwassenen in de Nederlandse bevolking in kaart gebracht. Bij de jeugd zijn de onderzoeken beurtelings uitgevoerd onder 5-, 11-, 17- en 23-jarigen en onder 8-, 14- en 20-jarigen. Bij de volwassenen zijn steeds 25- tot en met 74-jarigen onderzocht. Het totale onderzoek bestaat steeds uit een klinisch en een sociaal-wetenschappelijk deel.

Zie tandarts-angstbegeleiding Erik Vermaire. Hij werkt mee aan dit onderzoek en vertelt over de uitvoering en over het belang ervan.

In het klinische deel wordt een mondonderzoek gedaan, waarbij onder meer wordt gekeken naar ­laesies in het glazuur en laesies in het den­tine (caviteiten of ‘gaatjes’) als gevolg van cariës en naar eventuele behandelingen daarvan (vullingen en getrokken tanden of kiezen). De uitkomsten hiervan worden op patiëntniveau weergegeven in de zogenoemde ‘dmfs/DMFS-index’ (voor tandvlakken) of ‘dmft/DMFT-index’ (voor elementen) in res­pec­tie­ve­lijk het melk- en het blijvend gebit. Dit staat voor de som van het aantal ‘de­cayed’ (aangetaste en onbehandelde), ‘filled’ (gevulde) en ‘missing’ (ontbrekende of geëxtraheerde) tand­-vlakken (‘surfaces’) of elementen (‘teeth’). Een score ‘0’ betekent een gaaf gebit. Een score boven 0 betekent dat er sprake is van (behandelde) cariës.

De twee tabellen hieronder laten enkele uitkomsten zien van dit TNO-onderzoek. Om te beginnen van de jeugdigen in 2017, namelijk de leeftijdsgroepen van 5-, 11-, 17- en 23-jarigen. En vervolgens van de 8-, 14- en 20-jarigen, deze groepen zijn in 2014 onderzocht.

Percentage jeugdigen/jonge volwassenen met een gaaf gebit en gemiddeld aantal dmfs/DMFS naar leeftijdsgroep, in 2017

gaaf gebitaantal dmfs/DMFSn
5-jarigen76%1,1769
11-jarigen61%0,9521
17-jarigen34%3,2562
23-jarigen21%6,3357

Bron: TNO

Percentage jeugdigen/jongeren met een gaaf gebit en gemiddeld aantal DMFS naar leeftijdsgroep, in 2014

gaaf gebitaantal DMFS
8-jarigen79%0,5
14-jarigen51%2,0
20-jarigen27%6,0

Bron: TNO

Naar aanleiding van het onderzoek in 2014 bracht het Zorginstituut Nederland (ZiN) het Signalement mondzorg jeugd 2016 uit.
Over het onderzoek in 2017 verscheen vervolgens het Signalement mondzorg 2018.

De tabel hieronder toont enkele uitkomsten van een TNO-onderzoek onder volwassenen in 2013 (en ter vergelijking in 2007). Over de resultaten van dit onderzoek verscheen in december 2014 van Zorginstituut Nederland het Signalement mondzorg 2014.

Gemiddeld aantal DMFT bij volwassenen naar leeftijdsgroep, in 2007 en in 2013

20072013
25-34-jarigen6,66,6
35-44-jarigen12,79,1
45-54-jarigen16,614,5
55-64-jarigen19,117,8
65-74-jarigen19,618,7

Bron: TNO

In het sociaal-wetenschappelijke deel worden de onderzochte personen bevraagd over hun (mond)gezondheidsgedrag. Daarbij gaat het onder andere om de frequentie van tanden poetsen en tandartsbezoek, rookgedrag en angst voor de tandarts. Bij de jeugdigen wordt ook gevraagd naar het voedingsgedrag. Zie hiervoor Mondgezondheidsgedrag.