Mondgezondheidsgedrag

Een goede mondverzorging is noodzakelijk voor het behouden van een gezond gebit. Dit omvat bijvoorbeeld tweemaal daags tandenpoetsen met fluoridetandpasta en het gebruik van interdentale reinigingsmiddelen zoals stokers, ragers, en ‘dental floss’. Ook het beperken van het aantal eet- en drinkmomenten tot maximaal 7 keer per dag draagt bij aan een gezonde mond (Ivoren Kruis). Daarnaast is het belangrijk om niet te roken. In zijn algemeenheid worden al deze gedragingen ook wel aangeduid als ‘preventief tandheelkundig gedrag’. Zie ook de patiëntenwebsite van de KNMT: allesoverhetgebit.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) voert ieder jaar de Gezondheidsenquête uit om inzicht te krijgen in de gezondheid, het zorggebruik en de leefstijl van de Nederlandse bevolking. In de editie van 2024 werd deelnemers ook gevraagd naar hun poetsgedrag, mondklachten en hoe zij hun mondgezondheid in het afgelopen jaar hebben ervaren.

De onderstaande grafiek toont het poetsgedrag en het gebruik van interdentale reinigingsmiddelen in verschillende leeftijdsgroepen. Van de volwassenen (18 jaar en ouder) poetste driekwart de tanden minstens twee keer per dag, 23% deed dit één keer per dag en 2% poetste niet dagelijks. Onder kinderen (1 tot en met 11 jaar) en jongeren (12 tot en met 17 jaar) gaf meer dan driekwart aan minstens twee keer per dag te poetsen. Verder viel op dat het dagelijks gebruik van interdentale reinigingsmiddelen hoger was onder volwassenen dan onder jongeren en kinderen.

Tandenpoetsen en het gebruik van interdentale reinigingsmiddelen (stoken, ragen, flossen) onder de Nederlandse bevolking in 2024

i

Bron: CBS StatLine

Volwassenen die minstens twee keer per dag poetsten, rapporteerden minder vaak mondklachten dan degenen die dit minder frequent deden. Zij beoordeelden hun mondgezondheid bovendien vaker als goed of zeer goed. In een infographic in het NTVT van november 2025 wordt dieper ingegaan op het verband tussen poetsgedrag, mondklachten en de ervaren mondgezondheid.

Naast een goede dagelijkse mondverzorging is ook regelmatig tandartsbezoek belangrijk voor de mondgezondheid. In 2024 gaf ruim 80% van de Nederlandse bevolking aan ten minste één keer een tandarts te hebben bezocht. Op de pagina ‘Tandartsbezoek’ wordt hier verder op ingegaan.

Het gebruik van genotsmiddelen en drugs kan een negatieve invloed hebben op de mondgezondheid. Zie een infographic in het NTVT van maart 2023 hierover. In de samenvatting ‘Middelengebruik door volwassenen’ wordt hierop uitgebreider ingegaan.

Tandartsen kunnen in de mond tumoren signaleren. Een infographic in het NTVT van maart 2024 toont de ontwikkeling van de incidentie van mondkanker. In de samenvatting ‘Incidentie van mondkanker in de bevolking’ wordt hierop nader ingegaan.